2013

Verslag activiteiten 2013

Er waren drie bestuursbijeenkomsten waarin vooral gesproken werd over het beleid voor de komende jaren. De volgende projecten werden financieel en inhoudelijk ondersteund.

Levensverhalen vrouwelijke genocide overlevenden in Rwanda

Specifiek voor dit project werden donaties ontvangen van een groot aantal mensen ter gelegenheid van het afscheid van Annemiek Richters als hoogleraar aan de Universiteit Leiden (2011) en van de Stichting Books4Life (2012).

Een boek met 19 levensverhalen werd uitgegeven in het Kinyarwanda (de nationale taal van Rwanda) en gepresenteerd tijdens een door het district Bugesera georganiseerde bijeenkomst aan het publiek. Tien van de 19 Levensverhalen zullen op korte termijn in het Engels verschijnen in een supplementum van het tijdschrift Torture. De overige 9 verhalen zullen op deze website gepubliceerd worden.

Sociotherapie Bugesera, Rwanda

Teneinde de voortgang van sociotherapie in Rwanda te garanderen werd financiële en inhoudelijke steun verleend aan het sociotherapie programma in Bugesera. Dit programma richt zich vooral op psychosociale steun voor overlevenden van de genocide (zoals de vrouwen die hun levensverhaal voor hierboven genoemde publicatie deelden) en ex-gevangenen en hun familie, alsmede het faciliteren van een vreedzaam samenleven tussen de verschillende bevolkingsgroepen. De door SMART verstrekte steun heeft ertoe bijgedragen dat per 1 januari 2014 een nieuw sociotherapie programma in Rwanda gestart kan worden.

Levensverhalen van mannen en vrouwen in Byumba, Rwanda

Het is gebleken dat het levensverhalen project in Nyamata in hoge mate bijgedragen heeft aan een zekere mate van genezing onder de vrouwen die hun verhalen vertelden over hun in het verleden opgelopen verwondingen en hun strijd om overleving. Het blijkt ook dat een ieder die het boek met verhalen onder ogen krijgt het om verschillende redenen met veel belangstelling leeft. De verhalen gaan over een heel specifieke groep vrouwen. De levens van vrouwen in het noorden van Rwanda zijn voor een deel geheel anders verlopen. Na diepgaand overleg over de zinvolheid van een boek met verhalen van een andere bevolkingsgroep is besloten tot een tweede verhalen project, dit keer in het noorden van Rwanda. Dit project zal in 2014 afgerond worden met een publicatie.

Onderzoek onder plegers van verkrachting in Rwanda

Financiële steun werd verleend aan een voormalige onderzoeksassistente werkzaam bij het programma sociotherapie voor een MA studie public health die afgesloten zal worden met onderzoek onder plegers van verkrachting in Rwanda.

Onderzoek naar verzoening tussen mannelijke genocide overlevenden en mannelijke daders van de genocide (ex-gevangenen) in Rwanda

Financiële en inhoudelijke steun werd verleend aan staflid sociotherapie voor het uitvoeren van dit voor dit onderzoek. De eerste fase van het onderzoek is afgerond met een MA scriptie peace studies and conflict transformation. De tweede fase zal in 2014 afgerond worden met een publicatie van levensverhalen van een selectie van de betreffende mannen in het Kinyarwanda en een publicatie in het Engels.

Instituut voor geestelijke gezondheid in Goma, Democratische Republiek Congo

Ook dit jaar waren er regelmatig oplevingen van geweld in Oost-Congo. Dat betekende voor studenten van dit Instituut een verslechtering van een toch al slechte financiële situatie, waardoor zij hun collegegeld weer niet konden betalen en dus zouden moeten stoppen met hun studie. Financiële aan het Instituut maakte het mogelijk dat de meeste studenten hun studie wel konden voortzetten. De derde jaars studenten rondden in september hun BA onderzoek af. Het meeste van dit onderzoek was gericht op een variëteit aan gemeenschapsproblemen op het terrein van geestelijke gezondheid en behoeften aan psychosociale zorg. Een deel van de derde jaars studenten leverde een bijdrage aan het pilot programma sociotherapie als begeleider van sociotherapie groepen. Dit pilot programma wordt ook financieel en inhoudelijk door de stichting ondersteund, ervan uitgaand dat er op den duur met succes financiën aangeboord zullen worden die een grotere opzet van het programma mogelijk maken.

Beleidsplan voor 2014

De laatste jaren hebben in het teken gestaan van capaciteitsontwikkeling in Rwanda en Goma, DRC aangaande onderzoek en kennisontwikkeling ten behoeve van psychosociale interventies, in het bijzonder community-based sociotherapie, ter ondersteuning van door oorlog en geweld getroffen individuen en gemeenschappen (zie verslag activiteiten 2013 en de pagina's Rwanda en Goma op deze website). Dit beleid zal voortgezet worden in 2014.

De ervaring leert dat er in de landen die behoren tot het zogenoemde Grote Meren Gebied in Afrika grote behoefte bestaat aan een opleiding medische antropologie. De stichting is voornemens te exploreren hoe in deze behoefte voorzien kan worden. Zij zal daartoe in 2015 een conferentie organiseren die drie doelstellingen heeft: het onder de aandacht brengen van het vakgebied medische antropologie bij een diversiteit aan opleidingsinstituten en belangstellenden in Rwanda en omliggende landen; het inventariseren van deelgebieden van de medische antropologie die het meest relevant gevonden worden om in een opleiding medische antropologie in het Grote Meren Gebied onder te brengen; en het identificeren van instellingen in de regio die in overweging zouden willen nemen medische antropologie of een sub-discipline daarvan als een onderwijsmodule of een afstudeerrichting in hun curriculum op te nemen. Een commissie van Rwandezen zal de conferentie in overleg met het bestuur van SMART voorbereiden.

Financiële verantwoording 2013

zie bijlage